Op deze pagina zijn hulpmiddelen te vinden die gebruikt kunnen worden in de uitoefening van Horizontaal Toezicht. In tegenstelling tot het Landelijk Raamwerk HT (Instapmodel & Control Framework) zijn dit geen verplichtende kaders, maar handige tools en producten die faciliterende kunnen zijn in het HT-proces. Deze hulpmiddelen zijn ondergeschikt aan het Landelijk Raamwerk en niet bindend.
- Naar een volgende fase van volwassenheid: Fase F (juli 2023)
Vertrouwen is het fundament van HT. Veel zorgaanbieders hebben inmiddels de HT-status bereikt. Bij zorgverzekeraars en zorgaanbieders is de behoefte om een volgende stap te zetten in de volwassenheid van HT, waardoor het wederzijds vertrouwen daadwerkelijk vertaald kan worden naar een verregaande lastenverlichting. We noemen deze mogelijkheid fase F, passend bij de bekende HT-fasering van A t/m E.
Fase F is nadrukkelijk geen verplichte fase. Zorgaanbieders die van fase D overgaan in Fase E hebben daarmee de HT-status bereikt. Zowel fase E als fase F zijn eindfases. We noemen deze beide fases de ‘verantwoordingsfase’.
- Verantwoording en Controlelijst GGZ/FZ 2024 (juni 2023)
Deze V&C-lijst is bedoeld voor alle GGZ/FZ-aanbieders die zorg leveren in de Zvw en FZ. Zowel de instellingen die over zijn op Horizontaal Toezicht als instellingen en vrijgevestigden die via een andere manier verantwoorden. Deze lijst is een handvat voor een check op de mate van volledigheid. Deze lijst is niet bedoeld als uitgangspunt. Deze lijst is opgesteld door het Programma Zorgprestatiemodel. Meer informatie over het zorgprestatiemodel vindt u op de website van het zorgprestatiemodel.
- Hulpmiddel bij Handvat zekerheid HT (juni 2023)
De introductie van het Handvat zekerheid HT heeft ertoe geleid dat diverse aanbieders geen gebruik meer maken van het type II assurance product van de extern accountant. Dit resulteert in de vraag wat de alternatieve manieren zijn om over de GITC’s te verantwoorden in het kader van HT. Dit hulpdocument betreft een voorbeeld van een alternatieve aanpak. Het document is niet limitatief en moet in gezamenlijkheid met het handvat zekerheid worden gezien. De methodes om te verantwoorden over de GITC’s zijn te divers om in één model te gieten en betreffen altijd maatwerk. Het doel van het document is om mogelijkheden aan te reiken rondom het verkrijgen van zekerheid bij de GITC’s in het kader van HT. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling dat dit wordt gezien als een verplichte methodiek / format ten behoeve van de verantwoording over de GITC’s.
- Handvat aanpak deelwaarneming (april 2023)
Bij de foutevaluatie van gegevensgerichte deelwaarnemingen wordt in de praktijk ervaren dat verschillend wordt omgegaan met geconstateerde fouten. In het bijgevoegde handvat wordt een verduidelijking gegeven welke aandachtspunten er zijn voorafgaand aan het kwantificeren van de fout en bij het kwantificeren van de fout. Het ‘Handvat aanpak deelwaarneming en hoe om te gaan met bevindingen’ is een hulpmiddel en aan dit document kunnen geen rechten worden ontleend. De afspraken opgenomen in het landelijk product Control Framework zijn en blijven leidend.
- Bestuurlijke afspraken over de HT-verantwoording voor 2022 en 2023 in de GGZ en FZ (december 2022)
De implementatie van het Zorgprestatiemodel beïnvloedt de HT-verantwoording 2022 en 2023. Zo waren verschillende declaratiemodules later gereed dan verwacht en kwam bij veel grote instellingen het declareren pas in de loop van 2022 op gang. Ook zijn de processen binnen de instellingen (en de systemen die deze processen ondersteunen) nog in beweging en is een proces- en systeemgerichte aanpak (nog) niet altijd mogelijk.
Landelijk zijn daarom afspraken gemaakt over de HT-verantwoording voor GGZ- en FZ-instellingen die over zijn op HT. In juni 2022 zijn de eerste afspraken gemaakt over het HT-verantwoordingsjaar 2022. In december 2022 zijn deze afspraken aangevuld met afspraken over het HT-verantwoordingsjaar 2023.
- Voorbeeld Controleplan Horizontaal Toezicht (december 2021)
In het Control Framework is opgenomen dat een zorgaanbieder de HT-werkzaamheden vastlegt in een Controleplan. Er is een format beschikbaar, maar benadrukt wordt dat elke organisatie daar ook een eigen vorm en invulling aan kan geven. Uiteraard dient een Controleplan altijd te worden afgestemd met de representerend zorgverzekeraar.
- Handvat volwassenheid derde lijn (juli 2021)
De meeste zorginstellingen die bezig zijn met HT beschikken over derdelijns auditfunctie. In het instapmodel HT (onderdeel 6 Intern Toezicht) wordt immers al getoetst in hoeverre een zorginstelling beschikt over een onafhankelijke derde lijn. De mate van volwassenheid van deze derdelijns functie bij zorginstellingen verschilt. In hoeverre binnen Horizontaal Toezicht gebruik gemaakt kan worden van de werkzaamheden van deze derde lijn van een zorgaanbieder hangt af van de mate van volwassenheid. Hoe meer volwassen de derde lijn van de zorginstelling is, hoe meer het werk van de zorgverzekeraar verschuift van eigen onderzoek naar een beoordeling van de rapportage. Dit handvat is opgesteld om de volwassenheid van de derde lijn te kunnen vaststellen.
- Controleprotocol Horizontaal Toezicht Zorg, NBA (juli 2021)
Het Controleprotocol Horizontaal Toezicht Zorg geeft aanwijzingen aan accountants en IT-auditors die over de beheersing van risico’s binnen horizontaal toezicht een assurancerapport afgeven. Het doel van het protocol is niet om de aanpak van het onderzoek voor te schrijven, maar om kaders te geven waarbinnen het onderzoek moet plaatsvinden. De accountant dan wel IT-auditor geeft de uitkomst van zijn onderzoek weer in een assurance-rapport.
- Verantwoording en Controlelijst GGZ/FZ 2023 (juni 2021)
Deze V&C-lijst is bedoeld voor alle GGZ/FZ-aanbieders die zorg leveren in de Zvw en FZ. Zowel de instellingen die over zijn op Horizontaal Toezicht als instellingen en vrijgevestigden die via een andere manier verantwoorden. Deze lijst is een handvat voor een check op de mate van volledigheid. Deze lijst is niet bedoeld als uitgangspunt. Deze lijst is opgesteld door het Programma Zorgprestatiemodel. Meer informatie over het zorgprestatiemodel vindt u op de website van het zorgprestatiemodel.
- Handvat Zekerheid binnen HT (december 2021)
In het Control Framework 4.0 is de doelstelling van Assurance geformuleerd:
- de zuivere dialoog tussen zorgaanbieder en representerende zorgverzekeraar ondersteunen, en;
- het onderlinge vertrouwen versterken, en;
- een bepaalde mate van zekerheid geven voor de andere zorgverzekeraars (niet zijnde de representerende zorgverzekeraar)
Daarbij is verder aangegeven dat assurance relevant is als extra borging om de werking van de beheersingsmaatregelen vast te kunnen stellen. In het Control Framework 4.0 staat verder dat partijen met elkaar in gesprek gaan over de mogelijkheden en voorwaarden om de lasten van Assurance terug te brengen. Dit is opgenomen met als doel om in onderling overleg de gewenste mate van zekerheid overeen te komen. Ook op basis van de opgedane ervaring met Assurance binnen HT is het tijd om de inzet van Assurance te herijken. Hiervoor is de werkgroep ‘Zekerheid binnen HT’ opgericht. Dit document beschrijft het resultaat van deze werkgroep en geeft aan op welke plekken de HT-kaders zijn aangepast.
- Landelijk risicolijst GGZ 2022 (juli 2021)
Per 2022 is de GGZ over naar het zorgprestatiemodel (ZPM). Deze nieuwe bekostiging is ook van wezenlijk invloed op Horizontaal Toezicht (HT). In de huidige systematiek ligt het zwaartepunt van verantwoording op DBC’s, BGGZ-prestaties en LGGZ. Deze kostendragers komen niet terug in het ZPM. Wel blijven de meeste rechtmatigheidsrisico’s onverminderd van kracht. Binnen het landelijk programma ZPM is de verantwoording & controle lijst (V&C-lijst) tot stand gekomen. Een afvaardiging van zorgverzekeraars, instellingen en de beide brancheorganisaties heeft getracht voor 2022 de V&C lijst te vertalen tot een uniforme lijst met risico’s die als handleiding dient voor HT in het bilaterale gesprek. Het resultaat is te vinden in het tabblad HT risicolijst 2022. De tot stand gekomen lijst heeft als doel om aanbieders en verzekeraars handvatten te bieden bij het bilaterale gesprek over risicovolledigheid, risicoprioritering en risicobeheersing.
- Bestuurlijke afspraken deelwaarnemingen (juni 2021)
Wanneer een deelwaarneming wordt ingezet, kan het gebeuren dat er een bevinding is in de deelwaarneming. Dan komt de logische vervolgvraag: hoe ga je in deze situatie de ‘fout’ voor het lopende HT-jaar corrigeren. Een ‘fout’ in een deelwaarneming kan immers een grotere fout in de massa illustreren. In dit document zijn bestuurlijke afspraken weergegeven over de positie van deelwaarnemingen en over hoe om te gaan met fouten in deelwaarnemingen. Over de positie van deelwaarnemingen en hoe je omgaat met fouten in deelwaarnemingen heeft de NZa een brief gestuurd die ook is opgenomen in dit document.
- Beoordeling van assurance-rapporten zoals de 3402-verklaring (januari 2020)
Als zorgaanbieder maak je gebruik van software in de vorm van een EPD/ZIS en ondersteunende tooling zoals daily auditing tools van bijvoorbeeld ValueCare of Notiz. Als je wilt steunen op de diensten van deze aanbieders, door de tooling op te nemen in het control framework als zorgaanbieder, heb je vaak een assurance-rapport zoals een 3402-verklaring nodig. Met zo’n assurance-rapport verkrijg je als zorgaanbieder en zorgverzekeraar zekerheid dat de software betrouwbaar heeft gewerkt/is ingericht. De softwareleverancier (service organisatie) maakt zelf afspraken met een accountant of EDP-auditor over een dergelijke assurance-opdracht en de wijze van rapportage. Als zorgaanbieder wil je wel weten of de werkzaamheden die door de accountant of EDP-auditor worden uitgevoerd alle relevante risico’s afdekken. Dit betekent dat je als zorgaanbieder ook werkzaamheden zal moeten verrichten ter beoordeling van een dergelijke assurance-rapportage. Zowel bij de start van een kalenderjaar (vaststellen werkzaamheden accountant/EDP auditor) als na het afgeven van de assurance-rapportage. De belangrijkste onderdelen van deze werkzaamheden worden in dit hulpmiddel toegelicht.
- Uitwerking representatieproces (september 2019)
In aanvulling op het Control Framework 3.0 hebben zorgverzekeraars een uitwerking opgesteld van het representatiemodel Horizontaal Toezicht, inclusief een aantal kwaliteitswaarborgen. Deze nadere uitwerking van het representatieproces HT zorgt voor een nadere invulling van de werkzaamheden en de afstemming tussen de representerende zorgverzekeraar (1e zorgverzekeraar) en de 2e zorgverzekeraar. Het representatiedocument geeft daarmee inzicht in de taken en verantwoordelijkheden van de zorgverzekeraars.
- Handvat IT General Controls en beheersmaatregelen met een IT-component (september 2019)
Alle zorginstellingen maken gebruik van IT-systemen voor hun EPD, zorgregistratie en –facturatie. Dit betekent dat we in de praktijk altijd steunen op in deze systemen aanwezige beheersmaatregelen. Belangrijke beheersmaatregelen in de processen zijn (ingebouwde) functiescheiding, werklijsten en invoercontroles. Dit zijn de IT-dependent controls en application controls. Oftewel beheersmaatregelen met een IT-component. Dit handvat geeft aan hoe binnen HT omgegaan wordt met IT General Controls en beheersmaatregelen met een IT-component.
- Voorbeelden voor risicoprioritering in de MSZ (maart 2019)
In dit documenten zijn voorbeeldbeschrijvingen opgenomen van risicoprioriteringen in de MSZ. Dit document is bruikbaar als handvat voor andere ziekenhuizen om een sneller leerproces te kunnen doormaken.
- Landelijk lijst met beheersdoelstellen en risico’s MSZ (december 2017)
In het Control Framework wordt gesproken over de Landelijke bruto-lijst met risico’s. Deze lijst is als handvat opgesteld ten behoeve van de toepassing van het Control Framework in de instellingen.
Dit is geen nieuwe handreiking die generiek dient te worden toegepast, maar enkel een hulpmiddel bij het identificeren van risico’s (Stap 2 Control Framework).